19 listopada 2015 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw. Najważniejsze przepisy zaczęły obowiązywać 20 maja 2016 r. Poniżej kalendarz wprowadzania nowelizacji przepisów ustawy Prawo o stowarzyszeniach.
14 dni od dnia ogłoszenia - 4 grudnia 2015 r.
Wchodzą w życie art. 4 pkt 1 i 2. Te artykuły dotyczą zwolnienia z opłaty za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszeń:
6 miesięcy od dnia ogłoszenia - 20 maja 2016 r.
Wejście w życie ustawy o zmianie ustawy Prawo o stowarzyszeniach - wszystkich jej przepisów z wyjątkiem tych, które mają wpisaną inną datę wejścia w życie (inną datę mają wymienione w poprzednim i w kolejnym akapicie: art. 4 pkt 1 i 2 oraz art. 1 pkt 22, art. 3, art. 4 pkt 3 oraz art. 5 pkt 1). 20 maja 2016 r. zaczną więc obowiązywać m.in.: wszystkie ułatwienia w rejestracji stowarzyszeń, w tym wymagana mniejsza liczba osób potrzebnych do założenia stowarzyszenia,zmiany dotyczące nadzoru czy nowy kształt stowarzyszeń zwykłych.
1 stycznia 2017 r.
Wchodzą w życie art. 1 pkt 22, art. 3, art. 4 pkt 3 oraz art. 5 pkt 1. Jest to grupa przepisów wprowadzających procedurę przekształcenia się stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie rejestrowe. Data 1 stycznia 2017 r. zapisana jest w nowelizacji i nie zależy od daty publikacji samej ustawy.
24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy - 20 maja 2018 r.
To data graniczna. Do 20 maja 2018 r. ("w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy") stowarzyszenia mają czas, żeby w pełni dostosować się do nowego kształtu Prawa o stowarzyszeniach.
Dostosowania dotyczą dwóch grup:
Zakładanie stowarzyszenia zwykłego krok po kroku:
Stowarzyszenie zwykłe mogą założyć 3 osoby (minimum). Piszą regulamin, wybierają – lub nie – zarząd. Kolejnym krokiem jest zgłoszenie stowarzyszenia zwykłego do ewidencji. Ewidencja prowadzona jest przez "organ nadzorujący właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia zwykłego" – Starosta.
Wniosek o wpis do ewidencji.
Do starosty składamy pisemny wniosek o wpis do ewidencji. Wniosek może złożyć przedstawiciel reprezentujący stowarzyszenie zwykłe albo zarząd (jeśli stowarzyszenie zwykłe zdecydowało się na jego powołanie).
Do wniosku trzeba dołączyć:
Jeżeli wniosek o wpis składa zarząd, podpisują go wszyscy członkowie zarządu.
Kiedy zaczynamy działać?
Stowarzyszenie zwykłe powstaje i może rozpocząć działalność z chwilą wpisu do ewidencji (art. 40a. ust 1). Starosta powinien dokonać wpisu do ewidencji w terminie 7 dni od złożenia wniosku. Jeśli jednak wniosek zawiera braki, może wezwać do ich uzupełnienia. Termin na uzupełnienie to 14 dni. Starosta na wniosek zainteresowanych wydaje zaświadczenie o wpisie do ewidencji (opłata skarbowa 17 zł).
Dostępność danych stowarzyszeń zwykłych.
Ewidencja stowarzyszeń zwykłych jest jawna i udostępniana w Biuletynie Informacji Publicznej. W ewidencji znajdziemy następujące dane:
Co mają zrobić stare stowarzyszenia zwykłe?
Działające dziś stowarzyszenia zwykłe, po wejściu w życie przepisów nowelizacji (w maju 2016 r.), będą miały do wyboru:
W pierwszym przypadku stowarzyszenia uzyskają ułomną osobowość prawną – czyli staną się stowarzyszeniami zwykłymi w rozumieniu nowych przepisów. Dostosowując regulaminy będą mogły w różnym stopniu skorzystać z możliwości, jakie oferuje nowelizacja. Dostosowania nie muszą następować od razu. Ustawodawcy dali stowarzyszeniom zwykłym czas na zastanowienie się i podjęcie odpowiednich kroków. Stowarzyszenia zwykłe działające na podstawie przepisów dotychczasowych są obowiązane dokonać wpisu do ewidencji w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji. Ten ostateczny termin na uzyskanie wpisu przypadnie więc na maj 2018 r. Dopóki nie dokonają wpisu, działają na podstawie starych zasad.
Stowarzyszenie zwykłe, które w wyznaczonym terminie nie uzyska wpisu do ewidencji (czyli przypadek drugi z powyższej listy), zostanie rozwiązane z mocy prawa. Nie będzie się liczyło ani to, że stowarzyszenie prężnie działa, ani to, że założono je np. 20 lat temu. Ustawa wyraża się jasno: brak wpisu równa się rozwiązanie z mocy prawa.